Aan boord van visserschip Ramblers Z279: een interview met Jo en Yoshi
“Die liefde voor de visserij, dat zit in ons dna”
Nieuwpoort heeft de kleinste vissersvloot van de Belgische kust maar de verse Noordzeevis die in de visveiling wordt aangeland is bijzonder gegeerd bij de consument. De viskopers hebben een ruime keuze uit de vele vissoorten die aan wal worden gebracht door de Nieuwpoortse vissersvaartuigen. Een hiervan is de Z279 ‘Ramblers’, eigendom van Joachim ‘Jo’ Moeyaert en zijn schoonbroer Bernd ‘Bertje’ Baert. Het duo wordt aangevuld met zoon Yoshi Baert en nog twee andere bemanningsleden.
Waarom hebben jullie voor het harde vissersberoep gekozen?
Jo: “Mijn vader Daniel was zijn hele leven visser. Zo heb ik de vissersmicrobe met de paplepel meegekregen! Als jonge knaap was ik al vlug gefascineerd door het vissersbestaan. Ik leerde niet graag op school en daarom trok ik naar de Nieuwpoortse Visserijschool waar ik goede resultaten behaalde. Zo werd ik aspirant-schipper en later behaalde ik het diploma van schipper. Tijdens de eerste zeereis met mijn vader was ik constant zeeziek!”
Yoshi: “De liefde voor de zee en de visserij zit er ook bij mij ingebakken. Thuis heb ik met een vader die de kost verdient als visser nooit iets anders gekend. Ook mijn jongere broers willen van zodra ze kunnen op zee varen. Ondertussen heb ik het diploma van matroos behaald en binnenkort start ik met de opleiding van machinist. Later wil ik dan de opleiding van schipper volgen.”
Hoelang varen jullie al met de Z279?
Jo: “Onze eigen schuit kochten wij in 2005: een droom die uitkwam! Voordien heb ik samen met Bertje jaren op verschillende vaartuigen van reders gevaren. Vroeger waren er veel meer vissersschepen en er heerste een grote bedrijvigheid langs de visserskaaien. Iedereen had toen veel werk, ook de stielmannen die instonden voor het onderhoud van de schepen.
De Belgische vissersvloot telt momenteel 79 vaartuigen. Wist je dat ons schip het oudste vissersvaartuig van België is dat nog vaart? Het werd gebouwd in 1969 en is dus 53 jaar oud. Het onderhoud van onze schuit neemt heel wat tijd in beslag. Als schipper heb je eigenlijk nooit rust want we moeten naast ons dagelijkse werk ook heel wat tijd besteden aan het vele papierwerk.”
De gevangen vis wordt bewaard in de pit, het visruim op de boot, en wordt supervers aan land gebracht. Welke vissoorten belanden in jullie netten?
Jo: “Vorig jaar hebben we 104.000 kg vis gevangen waarvan een deel wordt verkocht in het Vishuis de Panger langs de Kaai. Deze bloeiende zaak wordt gerund door onze vissersvrouwen Natacha en Isabelle Baert en Lindsy Wittrock. We halen veel vissoorten binnen: zeekat, pladijs, rog, tong, sint-jacobsschelpen, tarbot, griet, rode poon en hondshaai. Als vissers kunnen wij de prijs van de vis echter niet zelf bepalen en dat is jammer. We zijn verplicht om onze vangst op de Vlaamse Visveiling te verkopen en kunnen niet rechtstreeks leveren aan restaurants of particulieren.”
De visserijsector maakt moeilijke tijden door. Hoe zien jullie de toekomst van de visserij?
Jo: “De gloriedagen van de visserij zijn definitief voorbij en de toekomst van onze sector ziet er momenteel niet rooskleurig uit. De gouden jaren met hogere opbrengsten liggen achter ons. We zullen echter blijven varen zolang we kunnen. Sinds we onze eigen boot aankochten, hebben we altijd problemen gekend zoals de hoge brandstofprijzen en de opgelegde quota. Drie maanden nadat we ons eigen schip hadden gekocht, gingen de brandstofprijzen fors de hoogte in. Nu zijn de brandstofprijzen sinds de oorlog in Oekraïne uitbrak nog meer gestegen. Onze visgebieden zijn beperkt net zoals het percentage per vissoort. De coronamaatregelen hebben eveneens een impact op de visprijzen gehad maar de prijzen zijn nu toch opnieuw stabiel. Ook de Brexit zorgt voor problemen want in het buitenland zien ze ons niet meer overal graag komen…”
Yoshi: “We trachten positief te blijven en we zullen blijven doorgaan. De Stichting Eendracht maakt Kracht (EMK) is een Nederlandse stichting die opkomt voor de vissers en dat is een goede zaak. Je ziet hen vaak in televisieprogramma’s waar ze de belangen van de visserijsector verdedigen. Het is ook belangrijk dat we het beroep van visser aantrekkelijk maken bij jongeren. Veel vissers die noodgedwongen moeten stoppen met varen, gaan aan de slag op baggerschepen of bij de scheepvaartpolitie.”
Hoe ervaren jullie het varen op zee? De boordapparatuur van de schepen is in vergelijking met vroeger uitgebreid.
Jo: “De veiligheid tijdens onze reizen is dankzij de moderne apparatuur aan boord enorm verbeterd. De vissers die in de ‘oude’ tijden voeren, waren bijzonder slimme mannen. Zij beschikten toen niet over de hedendaagse apparatuur waarmee wij nu werken. In moeilijke weersomstandigheden moesten ze vaak voortgaan op hun gevoel om veilig hun bestemming te bereiken. Tijdens onze reizen zien we ook heel mooie dingen op zee en maken we leuke momenten mee. Zo kregen we onlangs het gezelschap van enkele speelse bruinvissen die op de golven van het schip zwommen.”
Yoshi: “We vertrekken vanuit de Nieuwpoortse haven naar het kanaal van Bristol en naar het Kanaal, de drukste zeestraat van de wereld. Deze wordt veel bevaren door grote containerschepen. We moeten dan ook constant op onze hoede zijn en alert blijven. Maar tijdens het varen staan we nooit stil bij de gevaren.”
Vissers staan bekend als bijgelovige mensen. Zijn jullie bijgelovig?
Jo: “Vroeger waren de vissers veel bijgeloviger dan nu. Zo mochten er geen vrouwen aan boord komen, bij mij mag dat wel. Zag je bij het uitvaren een pastoor op de kade, dan moest je terugkeren want dat bracht ongeluk. Ooit maakte ik het mee dat een schipper wou dat ik mijn groene trui weggooide want volgens hem zorgde de kleur groen voor problemen. Je mag ook niet fluiten aan boord want volgens het bijgeloof trekt dit storm en wind aan. Zelf heb ik niet graag rozijnen aan boord en ik vertrek liever niet op een vrijdag!”
